Trong lĩnh vực y tế, việc điều trị sỏi thận và niệu quản là một vấn đề khá phổ biến, đặc biệt là khi bệnh nhân gặp phải sỏi có kích thước lớn hoặc ở các vị trí khó tiếp cận. Nội soi tán sỏi qua ống soi mềm (Flexible Ureteroscopy - FURS) là một phương pháp hiệu quả và ít xâm lấn, giúp điều trị sỏi một cách an toàn và nhanh chóng. Tuy nhiên, trong thực tế, không phải cơ sở y tế nào cũng có đầy đủ trang thiết bị, đặc biệt là các bệnh viện tuyến dưới, nơi mà máy soi mềm có thể không có sẵn. Vậy trong trường hợp này, có nên đặt ống thông double J trước khi tiến hành tán sỏi qua nội soi?

1. Đặc điểm của nội soi ống soi mềm và tán sỏi

Nội soi ống soi mềm là kỹ thuật sử dụng một ống soi linh hoạt được đưa qua niệu đạo, bàng quang và niệu quản để tiếp cận sỏi thận hoặc niệu quản. Qua ống soi mềm, bác sĩ có thể thực hiện các thủ thuật như tán sỏi bằng laser hoặc lấy sỏi ra khỏi cơ thể. Phương pháp này có ưu điểm là ít đau, ít xâm lấn và giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.

Tuy nhiên, việc thực hiện nội soi ống soi mềm yêu cầu trang thiết bị chuyên dụng và kỹ thuật viên có kinh nghiệm. Nếu một cơ sở y tế không có sẵn máy soi mềm, việc thực hiện thủ thuật này có thể gặp khó khăn, dẫn đến việc phải cân nhắc liệu có nên đặt ống thông double J hay không để hỗ trợ điều trị.

2. Ống thông double J và vai trò của nó

Ống thông double J (DJ stent) là một thiết bị y tế được sử dụng để giúp duy trì sự thông thoáng của niệu quản. Đặc biệt, trong điều trị sỏi thận hoặc niệu quản, ống thông double J có thể giúp:

• Giảm tắc nghẽn và ứ đọng nước tiểu: Nếu sỏi gây tắc nghẽn niệu quản, ống thông giúp giảm áp lực lên thận và ngăn ngừa tổn thương thận.
• Duy trì lưu thông niệu quản sau phẫu thuật: Sau khi tán sỏi, ống thông double J giúp niệu quản hồi phục và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Tạo điều kiện thuận lợi cho thủ thuật tán sỏi: Đặt ống thông double J giúp giảm sưng niệu quản và tạo không gian để việc tán sỏi trở nên hiệu quả hơn.

3. Lợi ích và nhược điểm khi đặt ống thông double J trước tán sỏi

Lợi ích:

• Giảm nguy cơ tắc nghẽn: Trong trường hợp bệnh nhân có sỏi lớn hoặc tắc nghẽn niệu quản, việc đặt ống thông double J trước khi tán sỏi giúp duy trì lưu thông nước tiểu, bảo vệ chức năng thận và ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Tạo điều kiện thuận lợi cho tán sỏi: Đặt ống thông trước giúp làm giảm sưng viêm ở niệu quản, tạo điều kiện tốt hơn cho thủ thuật tán sỏi, đồng thời giảm nguy cơ các biến chứng sau tán sỏi.
• Hỗ trợ bệnh nhân trong thời gian chờ: Nếu không thể thực hiện thủ thuật tán sỏi ngay lập tức, ống thông double J giúp bệnh nhân ổn định tình trạng niệu quản, tránh nguy cơ tắc nghẽn và đau đớn do sỏi.

Nhược điểm:

• Thời gian chờ đợi: Việc đặt ống thông double J có thể yêu cầu bệnh nhân phải chờ đợi khoảng 10-14 ngày, điều này có thể gây thêm bất tiện và lo lắng cho bệnh nhân.
• Chi phí và sự phức tạp trong điều trị: Việc đặt ống thông double J và theo dõi bệnh nhân trong thời gian chờ đợi đòi hỏi chi phí và nhân lực, điều này có thể tạo áp lực cho các cơ sở y tế không có đủ nguồn lực.
• Rủi ro liên quan đến ống thông: Mặc dù hiếm, nhưng việc đặt ống thông có thể gây ra một số tác dụng phụ như nhiễm trùng tiểu, đau hoặc biến chứng do ống thông bị lệch.

4. Nên hay không đặt ống thông double J trước khi tán sỏi nếu không có máy nội soi ống soi mềm?

Trong trường hợp các cơ sở y tế không có máy nội soi ống soi mềm, việc đặt ống thông double J có thể là một quyết định hợp lý nếu các yếu tố sau được cân nhắc:

• Tình trạng bệnh nhân: Nếu bệnh nhân có sỏi lớn, tắc nghẽn niệu quản, hoặc có nguy cơ tổn thương thận do ứ nước tiểu, việc đặt ống thông double J giúp bảo vệ chức năng thận và ổn định tình trạng bệnh nhân trước khi thực hiện tán sỏi.
• Khả năng chuyển bệnh nhân: Nếu cơ sở y tế không có máy nội soi, bác sĩ có thể cần chuyển bệnh nhân đến một cơ sở có đầy đủ trang thiết bị để thực hiện thủ thuật tán sỏi, và trong trường hợp này, ống thông double J sẽ giúp bệnh nhân ổn định trong suốt quá trình chuyển viện.
• Thời gian và sự cần thiết: Nếu bệnh nhân không thể được điều trị ngay lập tức và cần thời gian chờ đợi, việc đặt ống thông double J sẽ giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn và giảm đau, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi khi tiến hành thủ thuật.

5. Kết luận

Việc đặt ống thông double J trước khi tán sỏi qua nội soi ống soi mềm tại cơ sở không có máy soi mềm là một quyết định cần thiết trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi bệnh nhân gặp phải sỏi lớn hoặc có tắc nghẽn niệu quản. Mặc dù có những nhược điểm như thời gian chờ đợi và chi phí, nhưng lợi ích của việc duy trì lưu thông nước tiểu và bảo vệ thận là rất quan trọng. Các bác sĩ cần cân nhắc kỹ lưỡng tình trạng bệnh nhân, khả năng chuyển viện và các yếu tố liên quan để đưa ra quyết định điều trị hợp lý.